Zoom na miesiączkę

telemedycyna

Od momentu pojawienia się pierwszego krwawienia, menstruacja jest częścią życia każdej kobiety. Ale czy naprawdę wiesz, do czego służy comiesięczne krwawienie?

Definicja i fizjologia okresu

Miesiączka, lub przepływ menstruacyjny, jest okresowym przepływem krwi. Pochodzi ono z wnętrza macicy, a dokładniej z powierzchownego i okresowego odnawiania się wyściółki macicy. Ta zmiana w wyściółce macicy jest konsekwencją zmiany hormonalnej pod koniec cyklu, zmiany charakteryzującej się zmniejszeniem wydzielania estrogenów i progesteronu. Miesiączka pojawia się 14 dni po owulacji. W przypadku ciąży, w jajniku, w którym doszło do owulacji, rozwija się ciałko żółte (corpus luteum). Kontynuuje ona wydzielanie tych hormonów w dużych dawkach, a wyściółka macicy jest stymulowana hormonalnie, co sprzyja implantacji zarodka. Proces ten stymulowany jest przez wzrastające powoli stężenie FSH w osoczu. Całym cyklem menstruacyjnym kieruje podwzgórze i przysadka mózgowa

Objętość miesiączki i czas jej trwania różnią się znacznie u poszczególnych kobiet: średnio od 50 do 125 ml i od 2 do 6 dni w przypadku 28-dniowych cykli. Wydzielina składa się z krwi, złuszczonej błony śluzowej i komórek nabłonka pochwy. Wydzielina nie powinna zawierać skrzepów, niedobrze jest też, gdy pojawia się w niej jasna krew.

Pierwsza miesiączka (menarche)

Pierwsze miesiączki pojawiają się w okresie dojrzewania, sygnalizując pierwsze cykle owulacyjne. Średnia wieku wynosi 13 lat. W wielu przypadkach menarche wystąpienie u dziewcząt pierwsza miesiączka, pierwszy cykl menstruacyjny, występuje, gdy fizjologiczne dojrzewanie kontroli hormonalnej nie jest zakończone. Cykle są wtedy anowulacyjne, z jajnika nie zostanie uwolniona komórka jajowa. Wyjaśnia to ich nieregularność i częste współwystępowanie z zaburzeniami czynnościowymi. Fizjologiczna niedoczynność lutealna sprawia, że zaburzenia miesiączkowania w okresie rozwojowym są bardzo częste i wiele z nich należy przyjąć jako zjawisko fizjologiczne. Jest to następstwo – trwającego w czasie – dojrzewania osi podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikowej oraz ośrodków neurohormonalnych mózgu. Pierwsza miesiączka może być normalnym krwawieniem trwającym około 3-7 dni, ale może także być znacznie mniej obfita niż wszystkie kolejne krwawienia. Okres ten może trwać do dwóch lat.

Patologie menstruacyjne

Amenorrhea (brak krwawienia)

Wtórny brak miesiączki oznacza stan w którym następuje brak menstruacji u kobiet, które wcześniej miesiączkowały. Objaw ten może charakteryzować wiele sytuacji normalnych lub patologicznych, funkcjonalnych lub organicznych. Przede wszystkim jest to znak z organizmu, którego nie należy bagatelizować. W przypadku kobiet w okresie aktywności narządów płciowych może to może być to oznaka ciąży wewnątrzmacicznej i pozamacicznej. Po 45-50 roku życia, w okresie menopauzy występuje zwykle 2-letnia amenorrhea.

Niektóre metody leczenia mogą prowadzić do amenorrhe: dzieje się tak czasami w przypadku pigułek estro-progestagenowych, które znacznie zmniejszają grubość błony śluzowej macicy. Brak miesiączki jest również częsty u kobiet, które są nosicielkami hormonalnej wkładki wewnątrzmacicznej. To samo dotyczy osób, które miały wszczepiony implant antykoncepcyjny z progestyną: u kobiet z tej kategorii problem dotyczy jednej na trzy kobiety. Analogi LH-RH - lub gonadoliberyna - stosowane w szczególności w leczeniu endometriozy, są również wymienione. Blokują one owulację i tym samym prowadzą do amenorrhoea. Wreszcie, często w grę wchodzi wiele metod leczenia nieprzeznaczonych dla patologii ginekologicznej, w szczególności neuroleptyki i chemioterapia. Poza tymi fizjologicznymi lub terapeutycznymi sytuacjami, brak miesiączki może być spowodowany :

Anowulacją (lub brak owulacji). Jej potencjalne przyczyny czynnościowe są liczne - organiczne, przejściowe lub trwałe. Należą do nich dystrofia jajników, guzy przysadki mózgowej i poważne choroby organiczne, ale także wczesna menopauza, poważne urazy psychiczne itp.
Niewydolność wyściółki macicy. Najbardziej klasycznym przypadkiem jest synechia macicy. Jest to stan, w którym obie strony macicy łączą się ze sobą, zazwyczaj po operacji wewnątrzmacicznej.
Stenoza szyjna. Anomalia ta polega na nabytej niedrożności szyjki macicy, zwykle w następstwie zabiegu chirurgicznego. Prowadzi to do zatrzymania miesiączki w jamie macicy.

Dysmenorrhoea

Dysmenorrhoea lub bolesne miesiączki są częstym powodem konsultacji. Bardzo często mają one podłoże czynnościowe (tzw. dysmenorrhoea esencjonalna) i częściowo tłumaczone są skurczami macicy oraz zjawiskami przekrwiennymi. Dysmenorrhoea te mogą czasami wskazywać na patologię organiczną. Najczęstszą z nich jest endometrioza. Ta nabyta choroba odpowiadająca nieprawidłowym przeszczepom błony śluzowej macicy (na otrzewnej brzusznej, na jajnikach, w samym mięśniu macicy) jest wciąż słabo wyjaśniona. Oprócz tych zaburzeń miesiączkowania, endometrioza jest patologią często spotykaną w przypadkach bezpłodności.

Zaburzenia miesiączkowania

Krwawienia mogą być nietypowe pod względem ilości lub częstotliwości.

Oligomenorrhea charakteryzuje się zbyt rzadkimi miesiączkami (do 35 dni),a spaniomenorrhea miesiączkami, które są oddalone od siebie o więcej niż 45 dni. Te dwa objawy mogą być powiązane w przypadku oligospiomenorrhea. Możliwe przyczyny tych zaburzeń i możliwości terapeutyczne są podobne do tych wymienionych w przypadku amenorrhoea.
Jeśli, przeciwnie, miesiączki są zbyt długie lub zbyt obfite, nazywa się to menorrhagia.

Krwawienia poza okresem. Mogą one być związane ze zmianą organiczną lub być pochodzenia czynnościowego. Zawsze należy szukać przyczyn organicznych i wtedy często rozpoznawane są włókniaki macicy (lub mięśniaki). Jeśli niepokoją Cię pewne objawy umów się na wizytę u ginekologa lub uzyskaj ereceptę.